เจาะลึกสาเหตุ ‘วานิช’ ในปั๊มลมสกรู: ทำไมสกรูหมุนไม่ได้ และฟื้นฟูอย่างไร?

ปั๊มลมสกรูติด : เกิดคราบวานิช (Varnish) จนสกรูหมุนไม่ได้

เครื่องอัดอากาศหรือปั๊มลม เป็นหัวใจสำคัญของการผลิตในหลายอุตสาหกรรม แต่หากเกิด คราบวานิช (varnish) ขึ้นในช่องทางไหลของน้ำมันหล่อลื่นหรือในระบบน้ำมัน อาจส่งผลให้สกรูหมุนไม่ได้ เกิดความเสียหายต่อชิ้นส่วนสกรู และต้องเสียเวลา /งบประมาณซ่อมมากกว่าที่ควรเป็น บทความนี้จะพาคุณ » เจาะลึกสาเหตุ วิธีตรวจ และแนวทางฟื้นฟูให้ระบบกลับมาทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ พร้อมคำแนะนำเชิงป้องกัน เพื่อช่วยให้คุณตัดสินใจและอธิบายให้ลูกค้าเข้าใจได้ง่าย

1. ลักษณะและอาการ "วานิช" ที่ต้องรู้
   - คราบเหนียวสีน้ำตาล/แดงจับแน่นตามผิวโลหะในระบบหล่อลื่น
   - โรเตอร์ / สกรูฝืด หมุนด้วยมือแทบไม่ได้ / หมุนติดขัด
   - น้ำมันเปลี่ยนสี มีตะกอน ความหนืดผิดปกติ น้ำมันมีกลิ่นเหม็น
   - อุณหภูมิการทำงานสูงกว่าช่วงปกติ / การไหลน้ำมันติดขัด
2. สาเหตุที่ทำให้เกิดวานิชและโรเตอร์ติด
   2.1 ผสมชนิดน้ำมันที่ไม่เข้ากัน
   Base Oil Incompatibility (ความไม่เท่ากันของน้ำมัน) หากมีการเติมน้ำมันคนละ base ผสมกัน หรือมีการถ่ายน้ำามันแต่ไม่ทำการ Flushing ให้สะอาดทำให้โมเลกุล ของน้ำมันเกิด Phase Separation ส่งผลโดยตรงทำให้เกิดวานิช
   2.2 อุณหภูมิสูง / การระบายความร้อนไม่เพียงพอ
   - หากมีการเดินเครื่องในอุณหภูมิ > 95 องศา ติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน น้ำมันจะเสื่อมเร็วขึ้นแบบ ซึ่งโดยปกติแล้วน้ำมันมีการเสื่อมแบบเอ็กซ์โพเนนเชียล
   - Cooler อาจสกปรก หรือ Fan Motor เดินไม่เต็มรอบ ทำให้การระบายความร้อนบกพร่อง
   2.3 อายุใช้งานของอะไหล่เกินกำหนด
   - หากไม่ได้เปลี่ยนอะไหล่ Consumable parts เช่น Air Filter, Oil Filter, Separator, และ Lubricant ตามชั่วโมงใช้งาที่กำหนด อาจก่อให้เกิดสิ่งสกปรก (อนุภาคโลหะ, ฝุ่น) เป็นตัวกระตุ้นให้เกิดการอุดตันของระบบน้ำมัน ส่งผลให้น้ำมันหมดอายุเร็วกว่ากำหนด และทำให้เกิดคราบวานิช
   2.4 พฤติกรรมการใช้งานไม่เหมาะสม
   เช่น การ Star / Stop บ่อยครั้ง, ความชื้นปนในอากาศปริมาณมากผิดปกติ, การเดินเครื่องกลางแจ้งอุณหภูมิสูง ฯลฯ
3. แนวทางกู้คืนระบบให้ใช้งานได้อีกครั้งหากเริ่มเกิด Varnish:
   
   

   ขั้นตอน	รายละเอียด / หมายเหตุ
   หยุดใช้งานทันที	หลีกเลี่ยงการบังคับหมุนเพื่อลดความเสียหายต่อแบริ่ง/โรเตอร์
   เก็บตัวอย่างน้ำมัน	วิเคราะห์คุณสมบัติ (ความหนืด, ค่า AN/BN, สารตกค้าง)
   ฟลัชระบบด้วยน้ำมัน Varnasolv	ใช้น้ำมัน Varnasolv เติมและถ่ายออกภายใน 48 - 72 ชั่วโมง
   ถ่ายน้ำมันผสม Varnasolv ออก	ถ่ายน้ำมันออกให้เกลี้ยง
   Cleaning System	ล้างทำความสะอาดทุกชิ้นส่วนที่ทำได้ในระบบน้ำมัน
   เปลี่ยน Consumable Parts	Air Filter, Oil Filter, Separator, Lubricant และชุด kit ต่างๆหากเสียหาย
   ตรวจสอบรูปร่างและแรงคลอน	วัด clearance, ตรวจแบริ่ง, ตรวจรอยสึกหรอ
   ทดสอบเดินเครื่องเบา	รันแบบ no-load / โหลดเบื้องต้น บันทึกอุณหภูมิ /การสั่น/กระแส
   เปลี่ยนน้ำมันและกรองในช่วงแรก	หลังใช้งาน 50200 ชม. เพื่อชะล้างคราบที่อาจหลุดตามออกมา

   
   หากหลังการฟลัชแล้วยังหมุนติดหรือแรงฝืดมาก อาจต้อง ถอดโอเวอร์ฮอล์ Airend เพื่อทำความสะอาดภายในอย่างละเอียด ตรวจสอบเพลา /แบริ่ง /ชิ้นส่วนภายในทั้งหมด
4. มาตรการป้องกันยาวนาน
   - ยึดนโยบาย น้ำมันชนิดเดียวตลอดอายุการใช้งาน (ห้ามผสมน้ำมันต่างตระกูล)
   - ตั้ง โปรแกรมวิเคราะห์น้ำมัน (Oil analysis) ทุก 2,0003,000 ชม.
   - ควบคุมอุณหภูมิการทำงาน (เป่าแผง Cooler, ตรวจสอบรอบการหมุนของ Fan Motor, และตรวจสอบอากาศหมุนเวียนในห้องปั๊มลม)
   - เปลี่ยน Consumable parts ให้ตรงเวลา
   - ติดฉลาก-เอกสารแจ้งชนิดน้ำมันที่ใช้งานในเครื่อง
   - ฝึกอบรมผู้ดูแลให้เข้าใจการใช้งาน และการบำรุงรักษาปั๊มลมเบื้องต้น

หากต้องการสอบถามหรือต้องการข้อมูลเพิ่มเติมสามารถติดต่อทีมงาน AVT ได้เลยครับ

 088-982-3340 (แอดมิน) , 088-982-3341 (ฝ่ายวิศวกรรม)

 info@advancetech1964.co.th , engineer@advancetech1964.com

 www.advancetech1964.com